Wat is universeel soefisme? - Deel 1


Het universeel soefisme staat voor het soefisme en de soefi-boodschap die Hazrat Inayat Khan, musicus en mysticus vanaf 1910 naar het westen bracht. Hij gaf een oorspronkelijke visie van het soefisme toepasbaar voor het dagelijks leven met filosofische, psychologische, morele, religieuze en mystieke aspecten. Ook richtte hij de Soefi Beweging op. Een samenvatting van het universeel soefisme.

Het universeel soefisme - Hazrat Inayat Khan

Wat is volgens Hazrat Inayat Khan, brenger van de soefi-boodschap en oprichter van de Soefi Beweging de betekenis, de oorsprong en de relatie van het soefisme tot andere religies? Wat maakt het soefisme universeel? Hier volgt een samenvatting.

Wat wordt bedoeld met soefisme volgens Hazrat Inayat Khan?

Het woord soefi is afgeleid van het Arabische woord ‘Safa’ of ‘Saf’, wat letterlijk ‘zuiver’ betekent, dat wil zeggen zuiver van onderscheidingen en verschillen. In het Grieks (‘Sophia’) betekent het woord wijs.

Soefisme kan geen deïsme genoemd worden, omdat God voor de soefi niet wordt beschouwd als een entiteit die los staat van hemzelf. Evenmin kan het pantheïsme genoemd worden, omdat de soefi niet alleen de immanentie/het bestaan van God in de natuur ziet, maar ook beseft dat de essentie van God in het oneindige aanwezig is en in God de Vormloze en de Kleurloze ziet. De Soefi is ook geen atheïst, omdat de soefi God en zijn boodschappers erkent.

De vraag: "Bent u een christen?", "Bent u een moslim?" of "Bent u een jood?" zou een soefi eerder met 'ja' dan met 'nee' beantwoorden, want een soefi is tegen geen enkele religie, maar sympathiseert juist met alle religies. Het soefisme kan echter geen religie worden genoemd, want het legt niemand een geloof of principe op omdat elke individuele ziel zijn eigen principes heeft die voor hem het meest geschikt zijn en een persoonlijk geloof met elke graad van evolutie verandert.

Soefisme is geen intellectuele filosofie, omdat het niet alleen afhankelijk is van koude redenering, maar ook een devotionele tendens ontwikkelt. Ten slotte kan soefisme geen occultisme worden genoemd, omdat de soefi geen enkel belang hecht aan onderzoek naar verschijnselen. Gezien de korte duur van het leven acht een soefi dat een waardeloos najagen.
Het doel van de soefi's is God alleen.

Wat is de oorsprong van het soefisme volgens Hazrat Inayat Khan?

Over de oorsprong van het soefisme wordt gezegd dat deze bestaat vanaf het begin van de menselijke schepping, omdat wijsheid het erfgoed is van iedereen. Daarom kan van geen enkel persoon worden gezegd dat hij de stichter is. Het soefisme heeft zich in de tijd tijdens de evolutie van de wereld echter steeds duidelijker geopenbaard en verspreid.

Het soefisme als een broeder- en zusterschap kan worden teruggevoerd tot aan de periode van de profeet Daniel. Maar er waren ook al soefi’s ten tijde van het zoroastrisme. Zij die zónder aarzeling reageerden op de oproep van Abraham, Mozes, Jezus en Mohammed waren soefi’s en niet slechts volgelingen van een religie. Zij hadden inzicht in de goddelijke kennis, herkenden elk van Gods boodschappers en waren eensgezind met hen. Ze zijn de broeders of ridders van de zuiverheid én zoroastrische, christelijke, joodse of islamitische mystici genoemd. De volgelingen van elke religie hebben zich hen toegeëigend of het nu St. Paul, Christus of Mohammed was. In feite waren ze soefi’s.

Wat is de relatie van het soefisme tot andere religies?

In zijn werk zegt Hazrat Inayat Khan dat moderne schrijvers vaak de fout hebben gemaakt door over het soefisme als een Perzische filosofie of de esoterische kant van de islam te schrijven. Sommigen hebben ten onrechte gedacht dat het om een invloed van de Vedanta (hindoe-filosofie) of het boeddhisme op de islam zou zijn. Maar ook hebben sommige oosterse schrijvers het soefisme uit vaderlandsliefde een resultaat van de islam genoemd om het aanzien van hun eigen religie veilig te stellen en hebben sommige West-Europese schrijvers geprobeerd het te winnen voor het christendom.

Hoewel het soefisme de essentie van alle religies is, kan het met recht de esoterische kant van het zoroastrisme, het jodendom, het christendom en de islam worden genoemd. Maar het is niet een puur zoroastrische esoterie verstoken van joodse invloed, ook niet een louter joodse mystiek vrij van de invloed van het christendom of de volledige christelijke wijsheid onaangeroerd door de moraal van de islam. Daarom is het gerechtvaardigd om te spreken van de ware geest van alle religies, ook die van hindoeïsme en het boeddhisme.

Het zoroastrisme is in de soefi te zien in zijn zuiverheid, zijn liefde voor het licht en in zijn aanbidding van God in de verhevenheid van de natuur. Mozes is in de soefi te zien in iemands voortdurende communicatie met God. Christus is in de soefi te zien in iemands liefde en zelfverloochening en Mohammed in de menselijkheid van de soefi, in iemands kracht in de strijd van het leven en in het geduldig dragen van zijn verantwoordelijkheden.

Wat maakt het soefisme universeel?

Het soefisme kan – zoals gezegd - nooit een religie worden genoemd óf het zou de religie van liefde, harmonie en schoonheid, de religie van het hart moeten zijn.

In zijn boek ‘De eenheid van religieuze idealen’ schrijft Hazrat Inayat Khan dat áls er een godsdienst van de toekomst is, áls er een nieuwe godsdienst zal komen, dan zal dát de godsdienst van het hart zijn. Na alle ellende die over de mensheid is gebracht, beginnen de mensen de ogen open te gaan. Bij het verder schrijden van de tijd zal hij zijn ogen steeds meer openen om te weten en te begrijpen dat de ware godsdienst bestaat in het openen van het hart, in het verruimen van de blik en in het leven van de Godsdienst, die één enkele godsdienst is.

“Soefisme is de godsdienst van het hart, de godsdienst waarin één ding het belangrijkste is en dat is: God te zoeken in het hart van de mens.” Hazrat Inayat Khan zegt verder dat er drie methoden zijn om God te zoeken in het menselijk hart:

  1. Door het goddelijke in ieder mens te erkennen en er voor zorg te dragen dat men niemand kwetst;
  2. Door aan de gevoelens van een ander te denken die op dat ogenblik niet aanwezig is, dus bijvoorbeeld geen kwaad te spreken achter iemands rug om en
  3. Door in het eigen gevoelen Gods gevoelen te herkennen, d.w.z. in iedere impuls van liefde die in ons hart opwelt Gods leiding te zien en te realiseren dat liefde een goddelijke vonk in ons hart is die het pad van ons leven verlicht.

Wat maakt soefisme nog meer universeel? De erkenning dat élke religie licht aan de wereld brengt, maar óók door hen die het licht van de waarheid in de duisternis van menselijke onwetendheid hebben hooggehouden. Alle religies kunnen wegen zijn om tot God te komen en ieder kiest de weg die het beste bij hem of haar past. Onder het kopje ‘Activiteiten van de Soefi Beweging’ in het artikel Wat is universeel soefisme? - Deel 2 meer hierover.

De soefi-boodschap – Hazrat Inayat Khan

In 1910 bracht Hazrat Inayat Khan de soefi-boodschap naar het Westen. De soefi-boodschap is een boodschap voor vandaag. Het brengt geen theorieën of dogma’s om toe te voegen aan de reeds bestaande die de menselijke geest bezighouden. Wat de wereld vandaag de dag nodig heeft, is de boodschap van liefde, harmonie en schoonheid, waarvan de afwezigheid de énige tragedie van het leven is. De soefi-boodschap komt niet met een nieuwe richtlijn. Het wekt in de mensheid de geest van broederschap met verdraagzaamheid voor de religie van de ander en vergevingsgezindheid ten aanzien van andermans fouten. Het leert oplettendheid en toegeeflijkheid om harmonie in het leven te creëren en te handhaven. De Soefi-boodschap leert om te dienen en nuttig te zijn, waardoor het leven in de wereld vruchtbaar wordt. Hierin ligt de tevredenheid van iedere ziel.

In zijn boek ‘De eenheid van religieuze idealen’ schrijft Hazrat Inayat Khan: “Wat is de boodschap van het soefisme? Soefisme is de boodschap om die levende bron aan te boren die als een waterbron verborgen ligt onder de indrukken van dit materiële leven. Er is een uitdrukking over ‘Een verloren ziel.’ Maar de ziel is niet verloren; de ziel is begraven. Wanneer zij is uitgegraven, dan welt het goddelijke leven naar boven als een waterbron. En de vraag, wat is graven? Wat graaft men in zichzelf? Is het niet dat in de Schriften gezegd wordt dat God liefde is? Waar kan God dan gevonden worden? Kan Hij gevonden worden in de zevende hemel of in het mensenhart? Hij kan in het hart van de mens gevonden worden; dat is zijn heiligdom.”¹
¹ Khan, H.I., De eenheid van religieuze idealen, Panta Rhei, 1994

Bronnen

© De Info Deler

Lees verder

Reageer onderaan de pagina op het arteikel 'Wat is universeel soefisme? - Deel 1'

Geen opmerkingen:

Een reactie posten

Statcounter

Copyright De Info Deler